Bij de ingang van Campus Landgoed Zonheuvel staat naast het bordje ‘plasticvrije omgeving’ sinds kort een nieuw bordje met de tekst: ‘mens-aardige omgeving’. Wat wordt daar precies mee bedoeld en waarom wordt deze boodschap bij binnenkomst meegegeven? Jaap Jongejan, directeur bestuurder SBI, vertelt: “De mens centraal is een uitgemolken begrip. Het gaat wat mij betreft om mens-aardig. Daar je best voor doen in een organisatie is niet afhankelijk van een structuur. Daar mag iedereen initiatief in nemen, het goede voorbeeld in geven. Organiseren is dan mens-aardig samenwerken. Investeren in elkaar. Daar hoeven geen dure investeringsplannen achter te zitten, geen hiërarchie. Dat mag bottom up en top down, verticaal en horizontaal. Dat mag zelfs op korte termijn.
Vrij om te oefenen
En als je mens-aardig samenwerkt zal je zien dat besluiten, doelen en investeringen een nieuwe dimensie krijgen. Niet alleen goed voor de portemonnee, maar óók goed voor mens-aardig.
Overigens hebben we op de Campus geen cursussen, bijeenkomsten of webinars om iets van mens-aardig te leren. Je mag bij ons op de Campus vrij oefenen. Van harte welkom!
Jaap schreef een column over Mens (w) aardig die je hier kunt lezen:
Er wordt veel gesproken en geschreven over: het moet menswaardig. De mens moet weer centraal staan. Maar wat bedoelen we dan precies? En om nog iets preciezer te zijn wat betekent dat in termen van organisaties? Zijn we dan voorheen mensonwaardig geweest? Staat de mens dan niet centraal?
Ik hoorde laatst op een bijeenkomst over ‘de geschiedenis en toekomst van Europese arbeidsverhoudingen’, op Campus landgoed Zonheuvel, een ‘mooie’ vergelijking van Lodewijk de Waal over de mens centraal. Tijdens een bezoek aan een melkfabriek vertelde de directeur dat de koe centraal stond in de fabriek. Het antwoord van Lodewijk volgde heel snel: ‘Ja, maar ze wordt wel uitgemolken’.
Ieder tijdperk kent zijn eigen aardigheden. We merken dat overal gelukkig weer de discussie over de mens, de dieren en de aarde gaat. De afgelopen decennia hebben we ons vooral gefocused op economische groei, het ik-denken en -doen, verantwoordelijk zijn voor jezelf. Iedereen krijgt gelijke kansen.
Al die eenzijdige aandacht gaat ten koste van andere aandacht. Aandacht voor groei van welzijn, voor wij, voor verantwoordelijk zijn voor jezelf én de ander. Iedereen heeft een ander vertrekpunt en daar stemmen we de kansen op af.
Aandacht moet je eerlijk verdelen. Het zal in balans moeten zijn.
Maar hoe werkt dat dan in organisaties? Organisaties zijn ooit ingericht volgens een pyramide structuur. Ooit ingericht naar het voorbeeld van de familiestructuur. Vader was de baas, moeder was het draaischijfje en de kinderen moesten luisteren. Je kunt zeggen dat wat je thuis toen als normaal beschouwde je herkende op het werk (baas, personeelszaken en personeel).
Thuis is het gelukkig veranderd: gelijkwaardig, een gezin, partners, verschillende samenlevingsvormen. Geen oude structuren. Je ziet die nieuwe vormen in de organisatie soms terugkomen. We zien ook nog vaak de oude structuur, die niet meer in evenwicht is met het nieuwe thuis.
Jongeren – zij zijn niet de enige – herkennen zich niet in die organisatie. Er is een zoektocht naar ruimte, vrijheid, aandacht, autonomie. Maar dat is niet alles. Ik zie bij hen ook een behoefte aan meedoen, aan presteren, een roep om menswaardig om te gaan met elkaar.
Menswaardig, met als definitie: ‘overeenstemmend met de menselijke waardigheid; zodanig dat aan de waardigheid van de mens recht gedaan wordt’ vind ik eigenlijk te weinig. De mens centraal is een uitgemolken begrip.
Het gaat wat mij betreft om mens-aardig. Daar je best voor doen in een organisatie is niet afhankelijk van een structuur. Daar mag iedereen initiatief in nemen, het goede voorbeeld in geven.
Organiseren is dan mens-aardig samenwerken. Investeren in elkaar. Daar hoeven geen dure investeringsplannen achter te zitten, geen hiërarchie. Dat mag bottom up en top down, verticaal en horizontaal. Dat mag zelfs op korte termijn.
En als je mens-aardig samenwerkt zal je zien dat besluiten, doelen en investeringen een nieuwe dimensie krijgen. Niet alleen goed voor de portemonnee, maar óók goed voor mens-aardig.
Overigens hebben we op de Campus geen cursussen, bijeenkomsten of webinars om iets van mens-aardig te leren. Je mag bij ons op de Campus vrij oefenen. Let even op het bordje bij de ingang naast ‘plasticvrije omgeving’. Daar staat een nieuw bordje met de tekst: ‘mens-aardige omgeving’.
Van harte welkom!